نقش پیامبر (ص) در اسباب نزول آیات قرآن کریم

author

Abstract:

اسباب نزول از دانش‏هاى علوم قرآنى است که درباره زمینه‏ها و مقتضیات نزول آیات و سوره‏هاى قرآن بر رسول خدا بحث مى‏کند. به طور طبیعی وظیفه نقل اسباب نزول بر عهده صحابیانی بوده که شاهد نزول و ابلاغ وحی توسط پیامبر بوده‌اند. اینکه رسول خدا ص در بیان اسباب نزول چه جایگاهی دارد سؤالی است که تاکنون به آن پرداخته نشده و مقاله حاضر به روش تحلیل و توصیف در صدد پاسخ به آن است. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که در مورد همه آیات دارای سبب نزول، رسول خدا همواره یک طرف ثابت جریان سبب نزول بوده‌اند و به طور طبیعی معنا ندارد که رسول خدا ناقل سبب نزول باشد. نقل اسباب نزول آیات قرآن شأن و وظیفه اصحاب پیامبر، یعنی شاهدان نزول و ابلاغ وحی می‌باشد. با این حال فرض روایت سبب نزول آیاتی از قرآن توسط پیامبر هم امکان دارد و هم به صورت محدود گزارش شده است. همچنین از آنجا که نزول وحی امر غیبی است و اصحاب پیامبر اغلب بر ابلاغ وحی واقف می‌شدند نه نزول وحی، گاه تلاوت رسول خدا ص را با نزول اشتباه گرفته در باره آن تعبیر نزول به کار می‌بردند، این خطا سبب شده که بعضی از متأخران نظریه بی‌اساس تکرار نزول آیات را مطرح کنند. ادعای مقاله آن است که در همه مواردی که رسول خداص آیه یا آیاتی از قرآن را در باره ماجرایی یا افرادی قرائت کرده باشند، تطبیق و قرائت رسول خدا می‌تواند به منزله نزول دوباره آیه شریفه به شمار آید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش فاعلی یا قابلی پیامبر (ص) در نزول قرآن

برخی از روشنفکران که نگاه برون‌دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته‌اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شده‌اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه‌ آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه‌ خودشان و نیز تحت تأثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را ت...

full text

نقش فاعلی یا قابلی پیامبر (ص) در نزول قرآن

برخی از روشنفکران که نگاه برون دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شده اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه خودشان و نیز تحت تأثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را تشک...

full text

بررسی معارضات زبانی یهودِ عصرِ پیامبر(ص) بر اساس آیات قرآن کریم

با ظهور اسلام، هر روز که بر شکوه اسلام و قدرت مسلمانان افزوده می‌شد، یهودیان عصر پیامبر(ص) که وجود دین آسمانی جدید را برنمی‌تافتند، از روش‌های خاصی برای رویارویی و مقابله با پیامبر(ص) بهره می‌جستند. از این رو، شروع به شبهه‌پراکنی و معارضات زبانی کردند. «معارضات زبانی» تمام رویارویی‌های غیرنظامی پیامبر(ص)، یعنی تمام شبهه‌پراکنی‌ها، جوسازی و طرح اتهامات را در بر می‌گیرد. در قرآن کریم، برخی معارضا...

full text

دگراندیشان عرب و اسباب نزول آیات حجاب

در این نوشتار قرائت های دگراندیشان عرب و استواری این قرائت ها بر اسباب نزول آیات حجاب به بحث و بررسی گذاشته شده است.  در متون تفسیری، روایی و تاریخی شیعه و اهل سنت هفت سبب نزول برای آیه پنجاه و سوم سوره احزاب آمده است. جابری، مرنیسی و عشماوی بر اساس اسباب نزول آیه شریفه، حجاب در عبارت «فسئلوهن من وراء حجاب» (احزاب/53) را حجاب اصطلاحی نمی شناسند و حکم حجاب را ویژه همسران پیامبر (ص) می دانند و از...

full text

واکاوی موضوع حرمت پیامبر| از منظر آیات قرآن کریم

پیامبراکرم| از حرمت و احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است تا آنجا که خدای متعال به پاس هماهنگی همه جانبه رسول‌اکرم| با قرآن کریم و نیز برای ترغیب دیگران به تأسّی به چنین سیره‌ای، از وجود مقدس آن حضرت| با عظمت یاد فرموده است. قرآن کریم در آیات متعددی همچون آیه 63 سوره نور، آیه 1 حجرات، آیه 53 و 54 احزاب و آیه 65 نساء به موضوع حرمت پیامبراکرم| پرداخته است، از این‌رو حفظ حرمت آن حضرت| یکی از بایست...

full text

روش شناسی کشف و اعتبارسنجی اسباب نزول (الگوریتم دستیابی به اسباب نزول آیات)

مساله این مقاله، دستیابی به روش قدم‌به‌قدم برای کشف اسباب نزول آیات قرآن و شاخص‌های اعتبارسنجی آنهاست. در این بحث که از مباحث علوم قرآنی است، با روش کتابخانه‌ای، پس از تعریف و کاربرد دانش اسباب نزول، منابع متقدم و متأخری که سبب نزول آیات را ارائه کرده‌اند، بر اساس تاریخ تدوین فهرست شده و تفاسیری که بیشتر به بحث اسباب نزول پرداخته‌اند، معرفی شده است. سپس پنج شاخص برای ارزیابی و اعتبارسنجی این من...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 4

pages  131- 155

publication date 2019-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023